Nấm linh chi: Công dụng, cách dùng và lưu ý khi sử dụng

Những điều cần biết về nấm linh chi

Sơ lược về nấm linh chi

Nguồn gốc nấm linh chi

Nấm linh chi phân bố ở đâu?

Trên thế giới nấm linh chi tự nhiên được tìm thấy ở những cánh rừng rậm nhiệt đới và cận nhiệt đới trải dài từ các nước châu Âu, châu Á đến khu vực Bắc và Nam Mỹ, nhưng tập trung nhiều nhất là ở vùng nhiệt đới của Châu Á. Nổi bật trong đó phải kể đến nấm linh chi của Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Riêng tại Việt Nam, nấm linh chi phát triển tại các tỉnh miền núi phía Bắc như Hòa Bình, Mộc Châu, Sơn La, Bắc Kạn,… Đặc biệt là tỉnh Quảng Nam nước ta, nơi gắn liền với nấm lim xanh – một loại nấm linh chi đặc hữu chỉ sống ở cây gỗ lim đã chết.

Nơi lý tưởng nhất để chúng sinh trưởng và phát triển là thân cây gỗ mục đã chết nằm dưới tán cây đồ sộ trong những khu rừng. Nơi được bao phủ bởi hệ thực vật đa dạng, những loại cây thân gỗ rất phát triển, có độ ẩm cao, nhiệt độ vừa phải và độ thông thoáng tốt tạo điều kiện thuận lợi để nấm linh chi sinh trưởng và phát triển tốt.

Đặc điểm nhận biết và phân loại các loại nấm linh chi

Nấm linh cây thường sống hoại sinh ở những thân cây gỗ mục, sống lâu năm. Nhìn chung các loại nấm linh chi có những đặc điểm đặc trưng chính như sau:

Vì nấm linh có nhiều màu sắc khác nhau, nên dựa vào đặc điểm này người ta phân loại nấm linh chi thành 6 loại chính với những công dụng chính như sau (theo Thần nông bản thảo và Bản thảo cương mục):

Trồng và thu hái nấm linh chi

Trước nhu cầu ngày càng cao, nấm linh chi tự nhiên đang ngày càng trở nên cạn kiệt. Đứng trước điều này, con người đã dựa trên cơ sở của giống hoang dại để tổ chức trồng theo quy mô công nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Hiện tại, nấm linh chi được trồng thâm canh tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và bắt đầu trồng ở một số nước Đông Nam Á và Nam Mỹ, trong đó có Việt Nam.

Hình ảnh trồng nấm linh chi

Vì nấm linh chi có đặc tính hóa gỗ khi để chúng sống trong thời gian dài. Nên thời điểm thu hái nấm cần được theo dõi chặt chẽ, tránh để lâu làm nấm mất đi một phần giá trị cho đã bị hóa gỗ. Thời điểm tốt nhất để thu hoạch nấm là lúc chúng bắt đầu vào giai đoạn sinh sản. Khi đó cây đã trưởng thành hoàn toàn và bắt đầu tạo bào tử – hạt li ti rất nhỏ bao ở mặt trên mũ nấm. Ở nấm, bào tử đảm nhiệm vai trò sinh sản. Khi gặp điều kiện thuận lợi, những bào tử này sẽ phát triển thành nấm linh chi mới. Về cơ bản, bào tử nấm linh chi tương tự như những loài nấm khác. Chỉ có khác biệt duy nhất là chúng có tác dụng dược lý nên được con người lưu tâm trong quá trình thu hái và sử dụng.

Sau khi được thu hái, nấm linh chi được sơ chế bằng cách phơi hoặc sấy khô. Cụ thể như sau:

Thành phần hóa học trong nấm linh chi

Giá trị dinh dưỡng của nấm linh chi

Hầu hết các loại nấm linh chi có khoảng 90% là nước khi tính theo trọng lượng, 10% còn lại bao gồm: protein (10-40%), chất béo (2 – 8%), carbohydrate (3 – 28%), chất xơ (3 – 32%), tro (8 – 10%), một số vitamin và khoáng chất (K, Ca, P, Mg, Se, Fe, Zn, Cu).

Protein của chúng chứa tất cả các acid amin thiết yếu và đặc biệt giàu lysine và leucine. Tỷ lệ acid béo không bão hòa đa (acid béo tốt cho cơ thể) cũng đóng góp một phần đáng kể vào những giá trị mà nấm linh chi mang lại cho con người.

Giá trị sinh học của nấm linh chi

Bên cạnh những hoạt chất dinh dưỡng, nấm linh chi còn chứa những chất có hoạt tính sinh học như terpenoid, steroid, phenol, glycoprotein và polysacarit, nucleotide và các dẫn xuất của chúng. Trong đó, polysacarit, peptidoglycan và triterpen là ba thành phần chính tạo nên tác dụng sinh học của nấm linh chi. Số lượng và tỷ lệ của mỗi thành phần này sẽ khác nhau tùy theo loại nấm, môi trường sống, cũng như cách trồng và chăm sóc chúng.

Công dụng của nấm linh chi

Tăng cường hệ miễn dịch

Những thành phần hoạt chất trong nấm linh chi có khả năng kích thích sự hoạt động của tế bào bạch cầu. Một trong những tế bào tham gia vào quá trình chống lại sự tấn công của những yếu tố lạ, nâng cao hoạt động của hệ miễn dịch.

Điều này không chỉ có ý nghĩa với bệnh nhân, khi mà hệ miễn dịch đang bị suy yếu, mà còn giúp ích rất nhiều cho những người khỏe mạnh. Trong những nghiên cứu trong ống nghiệm và ở chuột, các nhà khoa học đã nhận thấy được khả năng kích thích tạo cytokine – một nhóm protein được sản xuất bởi tế bào miễn dịch, giúp cơ thể chống lại tác nhân gây hại.

Xem thêm: 5 Cách sử dụng nấm thượng hoàng hiệu quả

Chống ung thư

Đây là một trong những lý do giúp nấm linh chi trở thành thảo dược được nhiều người sử dụng đến vậy. Khi nghiên cứu trên 4000 người sống sót sau khi điều trị khỏi ung thư vú, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy có khoảng 59% bệnh nhân có sử dụng nấm linh chi. Ở nghiên cứu khác trong ống nghiệm, các nhà khoa học cũng nhận thấy chiết xuất từ nấm linh chi có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư.

Nhờ khả năng chống ung thư mà nấm linh chi được nhiều người sử dụng

Bên cạnh đó, hoạt chất trong nấm linh chi còn làm tăng hoạt động của bạch cầu, hỗ trợ cơ thể chống chọi lại sự tấn công của các tế bào ung thư.

Tuy nhiên, để có được câu trả lời xác đáng cho việc nấm linh chi điều trị được bệnh ung thư hay không, các nhà khoa học vẫn cần thời gian để nghiên cứu thêm. Do đó, bạn chỉ nên dùng nấm linh chi như một phương pháp hỗ trợ trong quá trình điều trị và phòng ngừa ung thư. Để chắc rằng, nấm linh chi không tạo ra tương tác với thuốc điều trị ung thư, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thảo dược này.

Giảm mệt mỏi và trầm cảm

Ngoài tác động tích cực lên hệ miễn dịch, nấm linh chi còn giảm được tình trạng mệt mỏi và trầm cảm. Những triệu chứng thường gặp như nhức đầu, chóng mặt, đau nhức người, khó chịu, bức rức,… cũng được thuyên giảm.

Khi tiến hành nghiên cứu trên 132 người mệt mỏi do suy nhược thần kinh đã có những kết quả tích cực. Sau 8 tuần sử dụng thực phẩm bổ sung chứa nấm linh chi, những triệu chứng mệt mỏi đã được cải thiện đáng kể. Trên nghiên cứu khác, ở 48 bệnh nhân sau khi điều trị thành công ung thư vú, chất lượng cuộc sống của họ cũng được cải thiện tốt sau 4 tuần sử dụng nấm linh chi.

Tuy nhiên, liệu rằng nấm linh chi có thực sự giảm mệt mỏi ở những người khỏe mạnh hay không thì vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ, cần được nghiên cứu thêm.

Một số lợi ích tiềm năng khác của nấm linh chi

Bên cạnh những tác dụng đã nêu ở trên, nấm linh chi còn có một số tác dụng bước đầu được các nhà khoa học ghi nhận, nhưng còn cần thêm thời gian nghiên cứu để làm rõ và khẳng định được tác dụng sau đây:

– Kiểm soát đường huyết: một số nghiên cứu đã nhận thấy khả năng giảm đường trong máu trên động vật. Tuy nhiên vẫn có những nghiên cứu không hề ghi nhận được tác động tích cực nào đối với đường huyết trong máu. Do đó, tác dụng kiểm soát đường huyết của nấm linh chi cần được nghiên cứu thêm.

– Tốt cho sức khỏe tim mạch: Các nhà khoa học đã nhận ra khả năng tăng HDL (chất béo tốt) và giảm chất béo xấu trong một số nghiên cứu. Nhưng cũng có những nghiên cứu khác không nhận thấy được tác dụng nào đối với sức khỏe tim mạch.

>>> Có thể bạn quan tâm: Nấm linh chi rừng: Nguồn gốc và công dụng thiết thực đối với sức khỏe

Sử dụng nấm linh chi như thế nào?

Cách sơ chế nấm linh chi

Nguyên tai nấm: Chỉ loại bỏ phần bùn dưới chân nấm. Sau đó rửa nhẹ nhàng, tránh rửa trôi các bào tử nấm, làm giảm chất lượng nấm

Cắt lát mỏng: Làm sạch nguyên tai nấm sau đó thái lát mỏng rồi mới sử dụng

Bột nấm: Làm sạch nguyên tai nấm, mang đi phơi hoặc sấy khô rồi xay thành bột nhuyễn

Một số cách dùng nấm linh chi

Cách sử dụng nấm linh chi

Tùy theo nhu cầu và sở thích mà bạn có thể sử dụng nấm linh chi bằng một trong những cách như sau:

>>> Bạn có thể tham khảo thêm cách làm nấm linh chi ngâm rượu: TẠI ĐÂY

Lưu ý khi sử dụng nấm linh chi

Mặc dù, nấm linh chi mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Nhưng vẫn có những tác dụng phụ tác động xấu đến sức khỏe. Để xác định được những nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng thảo dược này, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện và cho kết quả như sau:

– Nhà khoa học phát hiện ra, nấm linh chi có thể làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ nhẹ như rối loạn tiêu hóa hoặc tăng nguy cơ đau dạ dày.

– Một số nghiên cứu cũng nhận thấy, nấm linh chi dạng bột cũng có thể ảnh hưởng phần nào đó tới gan. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu vẫn chưa đủ để khẳng định chắc chắn về những tác hại này.

Do đó, những đối tượng sau không nên dùng nấm linh chi:

– Phụ nữ mang thai và cho con bú

– Người bị rối loạn máu

– Bệnh nhân sắp phẫu thuật

– Người mắc bệnh huyết áp thấp.

Người huyết áp thấp không nên dùng nấm linh chi

Giá nấm linh chi hiện nay bao nhiêu?

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại nấm linh chi, với nhiều mức giá khác nhau. Trong đó, rẻ nhất là nấm linh chi thái miếng khoảng 500.000 VNĐ/ kg, nấm linh chi nguyên cây Hàn Quốc có giá dao động từ 800.000 – 1.400.000 VNĐ/ kg.

Riêng với nấm linh chi Việt Nam, có giá từ 700.000 đến 1.200.000 VNĐ/ kg, trong đó nấm linh chi đỏ là có mức giá cao hơn cả, vì chúng mang lại giá trị về sức khỏe cao hơn những loại nấm khác. Giá nấm linh đỏ Việt Nam sẽ có mức chênh lệch từ 200.000 – 500.000 VNĐ/ kg tùy theo nơi mua. Nếu mua trực tiếp tại nơi trồng sẽ có giá thấp hơn so với mua ở cửa hàng. Tuy nhiên, dù mua ở đâu, bạn cũng cần đảm bảo mua nấm ở cơ sở uy tín, có rõ nguồn phôi nấm, cũng như đảm bảo chất lượng nấm tốt.

Bạn có thể tham khảo một số sản phẩm nấm linh chi chất lượng, bằng cách CLICK vào các đường link dưới đây:

>>> Nấm linh chi lim xanh Quảng Nam Linasa – Nguyên tai 500g

>>> Nấm linh chi lim xanh Quảng Nam – Khai thác từ rừng nguyên sinh

Hy vọng rằng, những chia sẻ mà Nhà thuốc Việt đã cung cấp ở trên đã giúp bạn có được những kiến thức cơ bản về nấm linh chi.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về nấm linh chi, bạn có thể liên hệ với DƯỢC SĨ của Nhà Thuốc Việt theo các hình thức sau:

– Hotline: 0985508450

– Zalo: 0985508450

– Website: Nhathuocviet.vn

Hơn 15 năm hoạt động trên thị trường dược phẩm, Nhà thuốc Việt luôn tự hào là một trong những nhà thuốc đạt tiêu chuẩn GPP (thực hành tốt bán lẻ thuốc) sớm nhất do sở y tế TPHCM cấp phép. Với danh mục sản phẩm đa dạng, nguồn gốc rõ ràng, chất lượng cao, chúng tôi luôn đảm bảo phục vụ tốt mọi nhu cầu của khách hàng một cách chu đáo nhất.

Địa chỉ:

• Nhà Thuốc Việt số 1: 596 Nguyễn Chí Thanh, Phường 7, Quận 11, Tp.HCM
• Nhà Thuốc Việt số 2: 979 Phan Văn Trị, Phường 7, Quận Gò Vấp, Tp.HCM

Hệ thống Nhà Thuốc Việt luôn sẵn sàng phục vụ và đồng hành cùng bạn để tìm ra giải pháp phù hợp nhất với bạn.

Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết này. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!

Nguồn tham khảo: Healthline.vn, NCBI (Trung tâm thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia)